Çocuklarda Yaş Gruplarına Göre Sınırların Algılanışı

03 Mart 2025

Çocuklarda Yaş Gruplarına Göre Sınırların Algılanışı

Çocuklarda Yaş Gruplarına Göre Sınırların Algılanışı

İhtiyaçlar ve Örnekler

2 Yaş Sınırları Algılama: Bu yaş grubundaki çocuklar benmerkezci düşünür ve ani hareketlerle çevrelerini keşfetmek ister. Tehlikeleri anlamazlar. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Fiziksel güvenlik önlemleri içeren sınırlar gerekir. Amaç: Çocuğun keşfetme ihtiyacını karşılamak ve güvenliğini sağlamak. Örnek Sınır: “Fırına dokunamazsın, çünkü çok sıcak.”

3 Yaş Sınırları Algılama: Kuralları anlamaya başlar ancak dürtü kontrolü tam gelişmemiştir. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Rutin oluşturmak ve basit kurallar koymak. Amaç: Çocuğa düzen hissi kazandırmak ve sosyal ilişkilerdeki kuralları öğretmek. Örnek Sınır: “Oyuncaklarını toplamazsan, yeni bir oyuncak çıkaramayız.” 

4 Yaş Sınırları Algılama: Sebep-sonuç ilişkisini kurmaya başlar, ancak hala denemeler yaparak öğrenir. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Paylaşım ve sosyal ilişkileri düzenleyen kurallar. Amaç: İşbirliği yapmayı öğrenmek ve duygularını yönetmek. Örnek Sınır: “Kardeşinle sırayla oynayabilirsin.”

5 Yaş Sınırları Algılama: Günlük rutinleri anlayabilir ve belirli kurallara uyabilir. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Bağımsızlık kazandıran, ancak yönlendirme gerektiren sınırlar. Amaç: Çocuğun kendi bakımına katkı sağlamasını teşvik etmek. Örnek Sınır: “Öğle yemeğinden sonra dişlerini fırçalaman gerekiyor.”

6 Yaş Sınırları Algılama: Okul hayatına uyum sağlamaya başlar, kuralların önemini kavrar. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Akademik sorumluluklar ve ekran süresi gibi düzenleyici sınırlar. Amaç: Özdisiplin geliştirmek ve görev bilincini artırmak. Örnek Sınır: “Ödevini bitirince televizyon izleyebilirsin.”

7-10 Yaş Sınırları Algılama: Kuralların sosyal hayattaki etkisini anlamaya başlar. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Sosyal becerileri ve öz sorumluluğu destekleyen sınırlar. Amaç: Kendi eşyalarına ve başkalarının haklarına saygı duymayı öğrenmek. Örnek Sınır: “Eşyalarını izinsiz almak doğru değil.”

15 Yaş Sınırları Algılama: Özerklik kazanma isteği artar, ancak hala rehberliğe ihtiyaç duyar. İhtiyaç Duyduğu Sınır Türü: Güvenlik, bağımsızlık ve sorumluluk dengesini içeren sınırlar. Amaç: Bireysel karar alma yetisini geliştirmek. Örnek Sınır: “Eve dönüş saatin22:00.” Sonuç Çocuklara sınır koymak, onların sağlıklı bireyler olarak yetişmelerine yardımcı olur. Ebeveynlerin tutarlı, anlayışlı ve açıklayıcı bir yaklaşım benimsemeleri, sınırların etkili bir şekilde uygulanmasını sağlar. Sınırlar sevgiyle ve saygıyla oluşturulduğunda çocukların hem güvenli hem de bağımsız bireyler olmalarına destek olur.

Dil ve Konuşma Terapisi

DIR Floortime Terapisi

Ali Hocaoğulları

Kaynakça

1. Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95. 2. Hastings, P. D., & Grusec, J. E. (1998). Parenting goals as organizers of responses to parent-child disagreement. Developmental Psychology, 34(3), 465-479. 3. Smetana, J. G. (1997). Parenting and the development of social knowledge reconceptualized: A social domain analysis. In J. E. Grusec & L. Kuczynski (Eds.), Parenting and children's internalization of values: A handbook of contemporary theory (pp. 162-192). Wiley. 4. Grolnick, W. S., & Pomerantz, E. M. (2009). Issues and challenges in studying parental control: Toward a new conceptualization. Child Development Perspectives, 3(3), 165-170. 5. Barber, B. K. (1996). Parental psychological control: Revisiting a neglected construct. Child Development, 67(6), 3296-3319. 6. Steinberg, L. (2001). We know some things: Parent-adolescent relationships in retrospect and prospect. Journal of Research on Adolescence, 11(1), 1-19. 7. Maccoby, E. E., & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. In P. H. Mussen (Ed.), Handbook of child psychology: Vol. 4. Socialization, personality, and social development (pp. 1-101). Wiley. 8. Grusec, J. E., & Goodnow, J. J. (1994). Impact of parental discipline methods on the child's internalization of values: A reconceptualization of current points of view. Developmental Psychology, 30(1), 4-19. 9. Kochanska, G., & Aksan, N. (1995). Mother-child mutually positive affect, the quality of child compliance to requests and prohibitions, and maternal control as correlates of early internalization. Child Development, 66(1), 236-254. 10. Patterson, G. R., & Stouthamer-Loeber, M. (1984). The correlation of family management practices and delinquency. Child Development, 55(4), 1299-1307.

Ali HOCAOĞULLARI Dil ve Konuşma Terapisti DIR Floortime Terapisti